اولین تهاجم همه‌جانبه و آغاز علنی جنگ تحمیلی

ساعت 14:15 دقیقه روز سی و یکم شهریورماه 1359 جنگنده بمب‌افکن‌های رژیم بعثی عراق، چند فرودگاه کشورمان را ناجوانمردانه بمباران کردند.

در بعدازظهر همین روز، سه فروند میگ 23، فرودگاه بین‌المللی مهرآباد تهران را مورد حمله قرار دادند و بدین ترتیب جنگ و تجاوز عراق آغاز شد؛ گرچه عراق تا قبل از 31 شهریور نیز با 736 مورد تجاوز، خوی تجاوزگری و توسعه‌طلبانه خود را آشکار کرده بود. هم‌زمان با تهران، فرودگاه‌های نظامی و بین‌المللی تبریز، شیراز، همدان، دزفول و اصفهان نیز مورد حمله هواپیماهای دشمن قرار گرفت.

در نخستین روز مهرماه، نیروی زمینی عراق با استعداد 12 لشکر و 2500 تانک و نفربر و تعداد زیادی خودرو، اقدام به پیشروی در خاک جمهوری اسلامی ایران کرد و قسمت اعظم نوار مرزی را به‌خصوص در جبهه‌های میانی، به تصرف درآورد. قصرشیرین در محاصره تانک‌ها و ادوات زرهی دشمن قرار گرفت.

اولین حمله به پایگاه‌های مرزی

اولین حمله هوایی و زمینی نیروهای بعثی عراق به پاسگاه‌های مرزی ایلام، قصر شیرین، خرمشهر، خسروآباد، نفت شهر و سومار، شانزدهم شهریورماه 1359، درست 15روز قبل از آغاز رسمی جنگ تحمیلی صورت گرفت.

اولین دستورالعمل امام راحل (ره) در مورد جنگ

اولین دستورالعمل امام امت (ره) در مورد جنگ تحمیلی در روز اول مهرماه 1359 صادر شد که متن آن به این شرح است:

بسم‌الله الرحمن الرحیم

مطالب زیر ابلاغ می‌گردد:

1. باید اطاعت از شورای فرماندهی بدون کوچک‌ترین تخلف انجام گیرد و متخلفین با سرعت و قاطعیت باید تعیین مجازات شوند.
2. باید اشخاص و مقامات غیرمسئول از دخالت در امر فرماندهی خودداری کنند و فرمانده کل قوا به نمایندگی اینجانب و شورای فرماندهی، مسئول امور جنگی هستند.
3. در شرایط فعلی، اقدام دادگاه‌های ارتش در اموری که شورای فرماندهی صلاح نمی‌داند، بدون اطلاع اینجانب، ممنوع اعلام می‌گردد.
4. رادیو و تلویزیون موظفند اخباری را نقل کنند که صددرصد صحت آن ثابت می‌باشد و برای عدم اضطراب و تشویق اذهان، اخبار را از غیرمنابع موثق نقل ننمایند.
5. نیروهای انتظامی موظف هستند، کسانی را که دست به شایعه‌سازی می‌زنند، از هر قشر و گروهی که باشند، فوراً دستگیر و به دادگاه‌های انقلاب تسلیم و دادگاه‌های مذکور، آنان را در حد ضدانقلابیون، مجازات نمایند؛ مردم ایران موظفند، شایعه‌سازان را به دادگاه‌های انقلاب معرفی و با نیروهای انتظامی همکاری نمایند.
   6. روزنامه‌ها در وضع فعلی موظفند از نشر مقالات و اخباری که قوای مسلح را تضعیف می‌نمایند، جداً خودداری نمایند که امروز تضعیف این قوا،‌ عقلاً و شرعاً حرام و کمک به ضدانقلاب است، من کراراً از نیروهای مسلح عزیز پشتیبانی نموده‌ام و امروز که آنان در جبهه جنگ با صدام کافر هستند تشکر می‌کنم و از زحمات آنان قدردانی می‌نمایم و از خداوند متعال، توفیق و پیروزی برای آنان طلب می‌نمایم.
6. اکیداً همه قشرهای ملت و ارگان‌های دولتی، موظف شرعی هستند که دست از مخالفت‌های حزبی که دارند بردارند و با مخالفت خود کمک به دشمنان اسلام ننمایند.».

والسلام

روح‌الله الموسوی الخمینی

اول مهرماه 1359

اولین گزارش ژاندارمری مبنی بر پیشروی تانک‌های دشمن

فرمانده رکن سوم هنگ ژاندارمری ناحیه خوزستان عملیات در سوم مهرماه 1359 در اولین گزارش مکتوب خود، خبر از اولین پیشروی‌ تانک‌ها و نیروهای عراقی به خاک جمهوری اسلامی داد. در این گزارش آمده است: «تانک‌های دشمن بعثی در حال پیشروی به سوی واحدهای امدادی ارتش به داخل جاده آسفالته در عین خوش است. نیروی دشمن در سرزمین پاسگاه‌های ربوط و واوی در حال پیشروی است و هر لحظه بر تعداد توپ و تانک دشمن افزوده می‌شود.»

اولین یگان انتظامی در محاصره دشمن

اولین یگان انتظامی که به محاصره دشمن متجاوز درآمد، گروهان موسیان بود. هنگ ژاندامری ایلام در روز سوم مهرماه 1359 اعلام کرد: گروهان موسیان و پاسگاه‌های سمیده، پنچ‌انگیز و نهر عنبر در محاصره احتمالی نیروهای عراقی قرار گرفته است و چنانچه پشتیبانی فوری هوایی صورت نگیرد سقوط خواهند کرد».

اولین سقوط پاسگاه‌های مرزی

اولین سقوط پاسگاه‌های مرزی ژاندارمری، پنجم مهرماه 1359 اتفاق افتاد. مرکز فرماندهی ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران رکن 3 در روز پنجم مهرماه 1359 طی گزارشی به استناد گفت‌وگوی تلفنی ژاندارمری خوزستان اعلام کرد که مأموران ژاندارمری پاسگاه‌های فکه، دویرج، سعیدیه، خاتمی،‌ شلمچه، طلا و وسیه، رشیدیه، ابوجا موسی، شهابی، حدود، صفریه، بستان، طلائیه جدید و قدیمی، جفیر، مؤمنی، سوبله، خواجه، کوشک، کیلومتر پنج و خین با هماهنگی نیروهای ارتش خودی قرارگاه‌ها و پاسگاه‌های خود را ترک کردند.

بنابر همین گزارش پاسگاه‌های کیان، نوین و دوربند با دشمن بعثی درگیر و کارکنان پاسگاه حمیده نیز در مرکز گروهان اهواز ادغام شدند و تغییر مکان دادند.

 اولین عقب‌نشینی دشمن توسط دلاورمردان ژاندارمری

اولین عقب‌نشینی نیروهای دشمن توسط دلاورمردان ژاندارمری بیست و سوم مهرماه 1359 در محور گیلانغرب صورت گرفت. در اطلاعیه شماره 201 ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ‌آمده است: «نیروهای ژاندارمری مستقر در محور گیلانغرب،‌ روز بیست و سوم مهرماه با رشادتی تمام به دشمن حمله کرده و مزدوران بعثی را هفت کیلومتر وادار به عقب‌نشینی نمودند».

در این اطلاعیه تأکید شده است: «در این رزم حماسه‌ساز، پرسنل فداکار ژاندارمری شایستگی رزمی خود را به نحو شایان توجهی آشکار ساخته‌اند». در این عملیات سرگرد علی بیگلری از افسران شجاع ژاندارمری به درجه رفیع شهادت نایل آمد و سرباز وظیفه تقی اسکویی نیز جاویدالاثر شد.

اولین شهر باز پس گرفته شده از دشمن توسط نیروهای ژاندارمری

شهر دهلران اولین شهر باز پس گرفته شده در دوران دفاع مقدس است. مرکز فرماندهی ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران ناحیه کرمانشاه در بیست و پنجم مهرماه 1359 اعلام کرد: «شهر دهلران که توسط نیروهای متجاوز عراقی تصرف شده بود به‌وسیله غیورمردان ژاندارمری باز پس گرفته شد و کنترل (پایش) وضعیت شهر در دست نیروهای ژاندارمری است و در حین باز پس گیری شهر، خانه‌ها و منازل خالی از سکنه بوده و ساختمان‌‌های دولتی تخریب و آتش زده شده‌اند. تیپ 84 خرم‌آباد که در حوالی «مورموری» است به منظور تثبیت مواضع نیروهای مستقر در شهر دهلران تقاضای اعزام یک گردان ارتش با آلات و ادوات زرهی توپخانه برای کمک به نیروهای مستقر در منطقه تصرف شده است.

اولین هواپیمای سرنگون شده توسط ژاندارمری

اولین هواپیمای متجاوز دشمن که توسط نیروهای جان بر کف ژاندارمری سرنگون شد،‌ از نوع هواپیمای میگ بود. این هواپیما در دهمین روز از آغاز جنگ تحمیلی یعنی دهم مهر ماه 1359 بر فراز شهر مقاوم و شهیدپرور دزفول ظاهر شد و بر اثر آتش پدافند یگان‌های ضدهوایی نیروهای ژاندارمری سرنگون گردید؛ رزمندگان شجاع ژاندارمری موفق به سرنگونی این هواپیما قبل از بمباران مناطق مسکونی شهر دزفول شدند. اطلاعیه شماره 114 ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران که در روز دوازدهم مهرماه 1359 در روزنامه اطلاعات منتشر شد، این خبر را تأیید کرد.

 اولین اعطای درجه به رزمندگان ژاندارمری

دلاوری و شهادت نیروهای جان بر کف ژاندارمری جمهوری اسلامی در نخستین روزهای جنگ تحمیلی و مقاومت و جانفشانی در مقابله با نیروهای متجاوز بعثی، برگ‌های زرینی را در تاریخ دفاع مقدس بر جا گذاشته است. اولین کارکنان ژاندارمری در مردادماه 1359 به دلیل دلاوری در مقابل نیروهای مزدور بعثی به ارتقای درجه دست یافتند. براساس اطلاعیه ژاندارمری که در صفحه 10 روزنامه اطلاعات روز یکشنبه بیستم مردادماه 1360 منتشر شد گروهبان‌دوم محمد شانه‌ای به سبب دلاوری در مقابله با ارتش عراق به درجه استواردومی مفتخر شد. همچنین ستوان‌یکم پیاده غلامرضا یوسفیان کلایی به پاس فداکاری بی‌دریغ در پاسداری از مرزهای جمهوری اسلامی ایران به اعطا شش ماه ارشدیت مفتخر شد.

اولین عملیات رزمی کمیته انقلاب اسلامی

مدتی از محاصره آبادان می‌گذشت و از سوی عراق فشارهای زیادی وارد می‌شد که شاید تنها جاده منتهی به آبادان را هم به تصرف خود درآورد و تنها نیروهای سپاه و تعدادی از نیروهای مردمی که از نظر نظامی محدودیت‌های زیادی داشتند در مقابل دشمن ایستاده بودند. در آن زمان مقرر شد در حدود یک تیپ یا بیشتر از نیروهای کمیته وارد منطقه آبادان شوند و با توجه به اینکه در آن زمان سازماندهی کمیته‌های انقلاب اسلامی از سایر نهادها بیشتر بود، به فرمان آیت‌الله خامنه‌ای برادران کمیته به صورت ضرب‌الاجل به‌وسیله ده‌ها فروند هواپیمای سی،یکصد و سی، وارد اهواز و از آنجا روانه منطقه عملیاتی شدند و با یکپارچگی و وحدتی که بین نیروهای مستقر در منطقه بود و با توکل به خدا فشاری که آن روز از سوی دشمن به آبادان وارد می‌گردید، دفع شد؛ این اولین گامی بود که کمیته‌ها در رابطه با جنگ برداشتند.

اولین بالگرد ساقط شده دشمن توسط غیورمردان ژاندارمری

با گذشت حدود16 ماه از پیروزی انقلاب اسلامی، دشمن بعثی در هفتم اردیبهشت ماه 1359 دست به تحرکات مذبوحانه‌ای در مرزهای کشور زد. در این روز بر اثر تجاوز مزدوران عراقی در حوالی مرز نزدیک پاسگاه ژاندارمری «هخمنش» که تحت امر گروهان بستان بود، یکی از بالگردهای دشمن توسط غیورمردان ژاندارمری سرنگون شد. مقارن ساعت 12:50 ظهر روز یک‌شنبه هفتم اردیبهشت‌ماه 59 نیروهای این پاسگاه به سوی یک بالگرد متجاوز عراقی آتش گشودند که منجر به سقوط بالگرد شد و هشت تن از سرنشینان آن توسط دلاورمردان ژاندارمری دستگیر شدند که دو تن از آنان مجروح بودند، به‌دنبال این حادثه سه فروند بالگرد دیگر نیروهای عراقی به‌منظور نجات سرنشینان بالگرد ساقط شده در مرز میهن اسلامی به پرواز درآمدند که بلافاصله مأموران پاسگاه ژاندارمری به روی آنها آتش گشودند. همچنین فانتوم‌هایی از پایگاه چهارم شکاری وحدتی دزفول به کمک نیروهای ژاندارمری شتافتند که بالگردهای عراقی به داخل خاک خود فرار کردند.

اولین اسرای عراقی در دست نیروهای ژاندارمری

مرزداران غیور ژاندارمری توانستند برای اولین بار در مقابله با نیروهای متجاوز دشمن، 15 نفر از آنان را به اسارت خود درآورند. براساس اطلاعیه 187 ستاد مشترک ارتش که روزنامه جمهوری اسلامی در روز شنبه 26 مهرماه 1359 به نقل از خبرگزاری پارس در صفحه چهارم منتشر کرد، آمده است: «پرسنل (کارکنان) ژاندارمری در یک نبرد موفقیت‌آمیز توانستند تعداد 15 نفر از نیروهای دشمن را به اسارت خود درآورند و تجهیزات آنان از جمله یک دستگاه بی‌سیم و یک قبضه خمپاره‌انداز را به غنیمت بگیرند و یک دستگاه خمپاره‌انداز دیگر را منهدم نمایند».

اولین اسیر ژاندارمری

اولین اسیر از نیروهای ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران که به اسارت متجاوزین بعثی درآمد. سرهنگ پیاده یدالله کاشانی بود. وی در اولین روز مهرماه 1359 به دست نیروهای بعثی به اسارت درآمد و تا پنجم آذر ماه 1367 در زندان‌های عراق بسر برد و سپس به میهن اسلامی بازگشت.

اولین فرمانده شهید پاسگاه مرزی

اولین فرمانده پاسگاه مرزی که در درگیری با نیروهای متجاوز عراقی به شهادت رسید، شهید امرالله پورهاشم فرمانده پاسگاه ژاندارمری خین خرمشهر بود.

پاسگاه نهرخین در 10 کیلومتری خرمشهر و در حدفاصل گروهان شلمچه و هنگ مرزی خرمشهر قرار داشت. این پاسگاه در اولین ساعات 31 شهریور ماه 1359 با یورش نیروهای بعثی با مقاومت دلیرانه نیروهای مستقر در آن مواجه شد اما جنگ نابرابر بود. امکانات و تجهیزات مستقر در پاسگاه خین هیچ تناسبی با تجهیزات جنگی عراقی‌ها نداشت. پس از ساعت‌ها درگیری، استوار امرالله پورهاشم فرمانده شجاع پاسگاه خین به درجه رفیع شهادت نایل آمد. پیگر این شهید به شیراز منتقل گردید و طی مراسم خاص نظامی و با شکوه خاصی از بیمارستان 579 ارتش تشییع شد و سپس به زادگاهش «سیدان»‌ در استان فارس منتقل گردید و به خاک سپرده شد.

اولین شهیدان پلیس‌راه ژاندارمری

اولین شهیدان پلیس‌راه ژاندارمری جمهوری اسلامی در ساعت 16 روز پنج‌شنبه دهم مهرماه 1359 به افتخار شهادت نایل آمدند. این شهیدان سروان جواد محمودی رئیس پاسگاه پلیس‌راه خرمشهر و یکی از همکاران او به نام استواردوم نوذر مهرابی بودند که بر اثر انفجار گلوله‌های خمپاره مزدوران عراقی به شهادت رسیدند.

اولین درجه‌دار شهید شهربانی

اولین درجه‌دار شهید شهربانی کل جمهوری اسلامی که در راه انجام وظیفه و ادا دین خود به نظام مقدس و انقلاب اسلامی به فیض شهادت نایل آمد، گروهبان‌یکم نادعلی رهجونیا فرزند ولی بود. وی در اولین دقایق شروع رسمی جنگ تحمیلی در تاریخ 31 شهریورماه سال 1359 بر اثر بمباران فرودگاه کرمانشاه به درجه رفیع شهادت نایل آمد.

اولین شهید ژاندارمری قبل از آ‌غاز جنگ تحمیلی

نیروهای جان بر کف ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران مسئولیت دفاع از مرزها را قبل از آغاز جنگ تحمیلی بر عهده داشتند و توانستند در مقابل تحرک‌های دشمن متجاوز ایستادگی کنند. براساس اطلاعات به دست آمده از سوی مرکز اسناد سازمان تحقیقات و مطالعات نیروی انتظامی، اولین شهید ژاندارمری قبل از آغاز رسمی جنگ، سرباز وظیفه شهید پرویز ولی‌بیگی فرزند یارقدم است. ولی‌بیگی در هشتم فروردین ماه سال 1359 در منطقه تنکاب خسروی به دست مزدوران عراقی به فیض شهادت نایل آمد. همچنین براساس تحقیق‌های انجام شده، استواریکم غلامحسین بامزد فرزند فغانعلی آخرین شهید ژاندارمری بود که در 28 آذرماه 1369 قبل از ادغام این نیرو به فیض شهادت رسید.

اولین شهید ژاندارمری

اولین شهید ژاندارمری ستوان‌دوم منوچهر عزیزی بود. شهید عزیزی از نیروهای فرستاده شده از لرستان به صالح‌آباد بود که در درگیری با نیروهای بعثی از ناحیه پیشانی مجروح شد و به یکی از بیمارستان‌‌های شهر کرمانشاه منتقل گردید اما بر اثر شدت جراحات، به فیض شهادت نایل آمد.

 اولین گسیل نیروهای شهربانی به جبهه

اولین گسیل گروهی از نیروهای داوطلب پلیس (شهربانی) به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل، روز نهم مهرماه 1359 و روزهای قبل از آن صورت گرفت.

روابط عمومی شهربانی جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با فرستادن گروهی از کارکنان خود به مرزهای کشور طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «به پشتیبانی از حرکت انقلابی ارتش جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران، ملت غیور و رزمنده ایران، شهربانی جمهوری اسلامی ایران نیز در روزهای گذشته حدود 300 نفر داوطلب را که عاشقانه آمادگی خود را برای شهادت و دفاع از حریم مقدس اسلام و وطن اعلام نموده بودند به غرب و جنوب کشور اعزام کرد (فرستاد) و روز نهم مهرماه 1359 از طرف اداره سیاسی و ایدئولوژیک شهربانی جمهوری اسلامی ایران عده‌ای از برادران روحانی را که با این اداره همکاری صمیمانه داشتند در معیت گروهی دیگر از پرسنل (کارکنان) داوطلب شهربانی برای کمک به هم‌قطاران و سایر نیروهای جمهوری اسلامی ایران به مناطق جنگی کشور عزیمت کردند تا دین اسلامی و ملی خود را در راه به ثمر رساندن انقلاب اسلامی ایران و امام امت ایفا نمایند».

 اولین سرباز شهید شهربانی

اولین سرباز وظیفه شهربانی که در مصاف با دشمن بعثی به شهادت رسید، شهید غلامرضا مکوندی فرزند مجید بود. این سرباز سرافراز در تاریخ دهم مهرماه 1359، در یازدهمین روز از آغاز جنگ تحمیلی، در یکی از مناطق عملیاتی جنوب در خوزستان جزو اولین شهیدان جنگ تحمیلی شد.

 اولین تیپ گسیل شده از پاسداران کمیته انقلاب

اولین تیپ گسیل شده از پاسداران کمیته انقلاب اسلامی، با نام حضرت موسی بن جعفر (ع) در 31 مردادماه 1362 با استعداد سه گردان عملیاتی تشکیل شد. تشکیل این تیپ به منظور حضور منسجم و سازمان یافته پاسداران کمیته‌ها در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل بود. این نیروها با همکاری مربیان ارتش جمهوری اسلامی در زمینه‌های نقشه‌خوانی، دیده‌بانی و پدافند هوایی آموزش لازم را به‌طور فشرده سپری کرده بودند.
گفتنی است پاسداران کمیته‌ها قبل از حرکت به سوی جبهه‌های نبرد، در کنار مأموریت‌های خود، در تأمین امنیت داخلی و مبارزه با ستون پنجم به ویژه گروه‌های منافقین و اشرار شرق کشور به صورت انفرادی و در قالب گروه‌های کوچک، به جبهه‌های نبرد می‌رفتند.

اولین پاسدار شهید کمیته انقلاب اسلامی

پاسدار شهید کاظم شریفی غیبشاوری اولین شهید کمیته انقلاب اسلامی است که در مصاف با متجاوزان بعثی به شهادت رسید. این شهید سرافراز میهن اسلامی در آغاز تحرک‌های دشمن در مرزهای ایران اسلامی، به منطقه مرزی شلمچه رفت و دو روز قبل از آغاز رسمی جنگ تحمیلی و یورش همه‌جانبه مزدوران عراقی به خاک میهن اسلامی، یعنی در تاریخ 29 شهریورماه 1359 در شلمچه به فیض شهادت نایل آمد.

اولین سرداران شهید کمیته انقلاب اسلامی

اولین سرداران شهید کمیته انقلاب اسلامی سرتیپ پاسدار غلامرضا نظری فرزند عباس و سرتیپ پاسدار قدرت‌الله برزوئی فرزند غلامحسین بودند که با شروع جنگ تحمیلی و تهاجم رژیم بعثی عراق به صورت داوطلبانه به مناطق عملیاتی رفتند و در پنجم مهرماه سال 1359 در منطقه عملیاتی نفت شهر در نبرد با دشمن متجاوز به میهن اسلامی جان خود را تقدیم حضرت دوست کردند و به فیض شهادت نایل آمدند.

نوشتن دیدگاه